28 november 2003: Niet wachten op proefproces

Door: Kim Loohuis. Verschenen in Computable nr.48

NAF wil verregaande samenwerking tussen architecten

"We moeten in de discussie met de bouwkundig architecten tot de slotsom komen dat er verschillende architecten zijn", zegt Rob Kruijk, voorzitter van het Nationaal Architectuur Forum (NAF). "Er is ook plaats voor digitale architecten in de wereld, daar ben ik van overtuigd, maar of we die titel kunnen voeren en de wet veranderd wordt, weet ik niet. Het is belangrijker dat erkend wordt dat architecten dragers zijn van hoogwaardige kennis."

Zie ook Steven van 't Veld 'Cowboys en indianen'

Rob Kruijk, voorzitter van het Nationaal Architectuur Forum: "Op onze ledenvergadering volgende week moet blijken of we de wil hebben om tot convergentie te komen."

"De Nederlandse overheid hecht grote waarde aan de kenniseconomie. In dat licht is het heel jammer dat er een scheiding is tussen verschillende soorten architecten, waarvan er maar één beschermd is door de wet. Ik denk dat die visie ruimer moet worden. Kenniseconomie is belangrijk voor dit land en architecten uit verschillende disciplines zouden met elkaar moeten kunnen samenwerken zonder die scheiding. Kijk naar de huidige nieuwe kantoorpanden, die staan stijf van de elektronica en infrastructuur in het gebouw zelf. Iemand met alleen een bouwkundig diploma is hiervoor niet voldoende toergerust. Voor mij is het zonneklaar dat digitale architecten moeten samenwerken met bouwarchitecten. Daarom moet het verschil, de wettelijke erkenning, verdwijnen. Dat moet binnen twee jaar mogelijk zijn"

Belangen
"Het NAF is een balans van commerciële belangen. Iedereen heeft commerciële belangen, het Scia denk ik ook. Wij hebben een vereniging met een balans van gebruikers, leveranciers en onderwijsinstellingen. Rondom het vraagstuk architectuur zijn er zelfs grote belangen, daarom hebben we destijds ook gekozen voor een verenigingsstructuur waarin de leden de macht hebben; er is een gekozen bestuur."

"Wij willen in deze discussie graag met het Scia samenwerken, maar het Scia niet met ons. Wij moeten eerst ons huiswerk doen, vaststellen wat een architect in de digitale wereld moet doen, weten en leren. Vervolgens kan het Scia bekijken of zij die termen willen beheren en certificeren, dat willen we niet zelf gaan doen. Het Scia heeft een keer deelgenomen aan een open proces dat wij voeren met onze leden, daarna niet meer. De reden was dat ze eigenlijk wilden dat wij op voorhand zeiden dat zij het beheerinstituut zouden worden. Dat vonden we te vroeg. Wij zijn van plan onze termen te definiëren en als we daarmee klaar zijn, geven we ze uit handen aan een neutrale partij."

"De huidige architect is eigenlijk wat we in de it-wereld een aantal jaar geleden de 'requirements-engineer' noemden. Die term wordt nauwelijks meer gebruikt. We kunnen ons weer zo gaan noemen, of hoogwaardig ontwerper of conceptueel ontwerper, maar dat vind ik een gemiste kans. Wij vinden dat de echte architecten, degenen die zich met alle aspecten van systemen in een organisatie bezighouden, zich gewoon zo mogen noemen. Er moet een soort gilde van mensen ontstaan die in verschillende disciplines bezig is met dat soort werk. De kennis uit de ene discipline moet op alle niveaus in een andere discipline gebruikt kunnen worden."

"De ideale oplossing in de discussie tussen de digitale en de bouwkundige wereld zou deze gemeenschappelijke visie zijn, die het onderwerp van de boven benadert en niet van de onderkant."

Binnen twee jaar geregeld
"Voordat we dat kunnen doen, is het makkelijk als de discussie binnen de it-wereld zelf tot rust komt. Dat blijft het punt, wij moeten eerst ons huiswerk doen. Als dat niet lukt, moeten we verder ook niet zeuren. Binnen zes maanden moet er duidelijkheid zijn of het haalbaar is of niet. Op onze ledenvergadering volgende week moet blijken of we de wil hebben om tot convergentie te komen."

"Zoals de discussie nu wordt gevoerd, gaat het een keer ontsporen. Eens loopt iemand tegen een proefproces op, en dan wordt de zaak gewoon geregeld. Dat is mijn punt aan de leden: of we doen het nu of het wordt voor ons gedaan. Ik denk dat deze kwestie binnen twee jaar geregeld is, linksom of rechtsom. Nu is de tijd rijp, dus laten we nu een poging wagen om het zelf te doen."

"We krijgen vaak het verwijt dat we een club van architecten en aannemers zijn. Dat klopt, maar het vak moet eerst neergezet worden voordat er een onafhankelijke architect kan ontstaan. Die is er overigens al wel, het gaat dan vooral om kleine ondernemingen of mensen die zichzelf als architect verhuren. Toch zie je dat de grote bedrijven graag met architecten uit de grote clubs werken. De architectuur is nog niet volwassen genoeg, om dat los van elkaar te kunnen zien. Ik denk dat als de certificering er eenmaal is, er een veel grotere markt komt voor onafhankelijke architecten."

"Dat hoeft niet het einde van het NAF te betekenen. We hebben immers naast het programma 'Professionalisering van de ict-architect' zo'n tien andere, inhoudelijke, programma's lopen.
Momenteel zijn alleen grote bedrijven lid. De kleine ondernemingen willen wel meedoen, maar zien tegen de contributie op. Als dat gaat gebeuren, zal het karakter van het NAF veranderen. Misschien is het dan wel overbodig geworden, ik zou niets liever zien dan dat. Maar waarschijnlijk gaat het dan veel meer de inhoudelijke kant op."

IT verdeeld over 'architect'
Wanneer mag iemand zich een architect noemen? De wet op de architectentitel is er duidelijk over: daarin is geen plaats voor architecten uit de digitale wereld.
Rob Kruijk, voorzitter van het Nationaal Architectuur Forum (NAF) en Steven van 't Veld, voorzitter van de Stichting ter Certificering van Informatie Architecten (Scia) zijn ervan overtuigd dat er wel degelijk ruimte moet zijn voor digitale architecten.
Voordat de onenigheid met de bouwkundige wereld beslecht kan worden, moet eerst duidelijk worden wat de digitale wereld precies met de titel en het beroep wil. Waaraan moet een architect voldoen? Welke opleiding moet hij gevolgd hebben en aan welke beroepsregels moet hij zich conformeren? Beide organisaties zijn daar echter nog niet uit, en zolang zij geen overeenstemming kunnen bereiken, valt er weinig op te lossen met de bouwwereld. Computable vroeg beide heren naar hun visie.