28 november 2003: Cowboys en indianen

Door: Kim Loohuis. Verschenen in Computable nr.48

Scia: 'Commerciële belangen vertroebelen discussie'
"De botsing tussen het Scia en het NAF heeft een heel andere oorsprong dan de discussie tussen de informatiewereld en de bouwwereld", zegt Steven van 't Veld, voorzitter van het Scia. "De bouwwereld heeft gewoon last van ons. Ze gedogen ons gebruik van de architectentitel, als we maar duidelijk zijn dat het om ict gaat."

Zie ook Rob Kruijk 'Niet wachten op proefproces'

Steven van 't Veld: "Zolang wij geen helderheid kunnen verschaffen en er geen opleidingen bestaan, kunnen we helemaal geen standpunt innemen tegenover de BNA en de SBA."

"Het NAF is opgericht als een soort architectenforum dat leveranciers, kennisinstituten en klanten bij elkaar wil brengen. Dat is op zich een goed streven, maar het zijn de leveranciers die de zaak aansturen. Het is lastig om als leverancier zowel een architectenrol als een aannemersrol te vervullen. Daarbij zien wij dat een aantal leveranciers binnen het NAF de overhand heeft, de 'inner-circle'. Het valt op dat de werkgroepen binnen het NAF vooral werk verrichten voor die binnenste bedrijven."

"In 2001 hebben leden van het GIA (Genootschap van Informatie Architecten) het Landelijk Architectuur Congres (LAC) georganiseerd. Toen was al duidelijk dat er commerciële bedoelingen achter het LAC en het NAF zitten."

"Het GIA (de beroepsgroep, het Scia beheert de beroepsregels, red.) is een vereniging van mensen en het NAF is een vereniging van organisaties met een belang. Mensen die op een niet-commerciële basis met hun vak bezig zijn, stroken niet met de commerciële insteek van een aantal bedrijven. Dat leidt tot wrijving. Hoe open wij van het Scia ook naar het NAF toe zijn, er spelen altijd achterliggende belangen. Dat is niet zo snel op te lossen. Hieruit komt deze discussie met hen naar voren."

"Verder is een aantal mensen uit de opleidingsinstituten sterk betrokken bij leveranciers van het NAF, omdat ze samen opleidingen invullen. Het is dus een machtsbolwerk waarin iedereen van elkaar afhankelijk is."

"Het NAF wil een portaal worden waar architecten gevonden kunnen worden. Maar door de invloed van de leveranciers ontstaat een belangenverstrengeling, waarbij het gevaar bestaat dat er niet meer sprake is van een onafhankelijk advisering. Vaktechnisch gezien lever je daarmee kwaliteit in. Je verliest je integriteit, je ethiek en je zakelijkheid."

Wildgroei
"De wet op de architectentitel beschermt vier titels en gedoogt er twee. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet duidelijk zijn wat de inhoud van de beroepen is. Wij hebben nog te weinig op papier staan wat de architectenberoepen in de digitale wereld nou eigenlijk zijn. Er heeft de laatste jaren een enorme wildgroei plaatsgevonden in de it-wereld. In Nederland zijn ongeveer tweehonderdduizend it'ers, waarvan zich tussen de twintig- en dertigduizend architect noemen. Waarschijnlijk bestaan er meer dan honderd voorvoegsels voor die titel. Ik denk dat de informatietechnologie gewoon in de wilde fase zit. Als je serieus kijkt naar het beroep, is het heel logisch dat er in feite maar twee of drie beroepen zijn, zoals wij die in het Scia hebben gedefinieerd."

"De rol van het NAF in de discussie met de bouwkundige wereld is heel belangrijk, namelijk het samenbrengen van leveranciers, het kunnen afstemmen van hun gedachten en input krijgen om de beroepsregels te veranderen. Alleen doen zij dat niet vanuit vakmatigheid, maar uit commercieel oogmerk."

"De ideale oplossing heb ik niet voorhanden. De digitale wereld is nog jong. Wij proberen de discussies in een tiende van de tijd te voeren als destijds in de bouwwereld. Er vinden veel discussies plaats, voordat er dingen boven tafel zijn gekomen. Zolang wij geen helderheid kunnen verschaffen en er geen opleidingen bestaan, kunnen we helemaal geen standpunt innemen tegenover de BNA (Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst, Bond van Nederlandse Architecten) en de SBA (Stichting Bureau Architectenregister). We moeten eerst bezig zijn met de beroepsregels, en vervolgens kijken hoe we mensen kunnen opleiden; dan kunnen we misschien namen ook in de architectenwet naar voren brengen. Ik denk dat dit in een tijdsbestek van vijf jaar kan gebeuren."

"De bouwwereld geeft het zelf ook al aan. In het artikel van Rob van der Elst (Computable, 12 september 2003) staat dat de SBA het gebruik van de titel gedoogt zolang we niet op hun pad komen en hen respecteren. In feite wordt gezegd dat de digitale wereld eerst duidelijkheid moet creëren en dat de bouwkundige wereld in de tussentijd een gedoogbeleid voert. Zij had ook de deur dicht kunnen gooien. De BNA wil zich, terecht, niet in de discussie mengen, omdat het nog steeds cowboys en indianen zijn in de digitale wereld. Zolang we nog op elkaar schieten, wensen zij daar niet tussen te zitten."

Volgende stappen
"We blijven proberen om met het NAF om de tafel te gaan zitten. We trachtten hen iedere keer tegemoet te komen, maar als het om de essenties gaat, nemen zij de zaken over en doen ze het toch op de eigen manier. Zo is het moeilijk afspraken maken. In feite hebben wij het gevoel dat alles wat we zeggen, op een bepaald moment weer tegen ons gebruikt wordt. Ze proberen het gras voor onze voeten weg te maaien, maar de klant is niet gek. Het is gewoon een kwestie van tijd voordat ze worden teruggeworpen op datgene wat ze werkelijk zijn: aannemers."

IT verdeeld over 'architect'
Wanneer mag iemand zich een architect noemen? De wet op de architectentitel is er duidelijk over: daarin is geen plaats voor architecten uit de digitale wereld.
Rob Kruijk, voorzitter van het Nationaal Architectuur Forum (NAF) en Steven van 't Veld, voorzitter van de Stichting ter Certificering van Informatie Architecten (Scia) zijn ervan overtuigd dat er wel degelijk ruimte moet zijn voor digitale architecten.
Voordat de onenigheid met de bouwkundige wereld beslecht kan worden, moet eerst duidelijk worden wat de digitale wereld precies met de titel en het beroep wil. Waaraan moet een architect voldoen? Welke opleiding moet hij gevolgd hebben en aan welke beroepsregels moet hij zich conformeren? Beide organisaties zijn daar echter nog niet uit, en zolang zij geen overeenstemming kunnen bereiken, valt er weinig op te lossen met de bouwwereld. Computable vroeg beide heren naar hun visie.